Προστέθηκαν νέα ιστορικά στοιχεία για την υπόθεση της «Γκιόστρας» στη Ζάκυνθο
... υπόθεση της «Γκιόστρας» στη Ζάκυνθο ειδικότερα και στην Επτάνησο γενικότερα, ενώ το όλο θέμα κοιτάχτηκε από νέα ματιά και εξετάσθηκε το πώς έχει επηρεάσει την παλιότερη και την νεότερη λογοτεχνική δημιουργία του τόπου μας.
Συγκεκριμένα οι ειδικοί ομιλητές πρόσθεσαν με τις ανακοινώσεις τους τα εξής σημαντικά στοιχεία, τα οποία προστίθενται στην ως τώρα έρευνα και πλουτίζουν την ιστορία μας με νεότερα στοιχεία:
Ο Διονύσης Μουσμούτης, συγγραφέας και διευθυντής του περιοδικού «Ιστορία», στην εισαγωγική του ομιλία, έκανε μια εμπεριστατωμένη αναφορά στην ιστορία της Γκιόστρας στον Επτανησιακό χώρο και ιδιαίτερα στο νησί της Ζακύνθου, σταματώντας σε σημαντικές στιγμές της ιστορίας της και θέτοντας τους σκοπούς του συνεδρίου.
Ο Βάλτερ Πούχνερ, Καθηγητής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, τόνισε πως το κονταροχτύπημα (Giostra) είναι ένα πανευρωπαϊκό φαινόμενο, το οποίο παρουσιάζει μια τυπολογική εξέλιξη από τα Μεσαιωνικά χρόνια, έως το Διαφωτισμό και σε απολήξεις του στο λαϊκό πολιτισμό έως τον 20ο αιώνα. Απέδειξε το πώς από το αιματηρό και επικίνδυνο πολεμικό αγώνισμα έφτασε στο σκηνικό μπαλέτο του Μπαρόκ και τη σατιρική διασκέδαση του Καρναβαλιού. Επίσης τόνισε πως ταυτόχρονα συνυπάρχει σαν κοινωνική πραγματικότητα και λογοτεχνικό μοτίβο του ιπποτικού πνεύματος.
Ο Cristiano Luciani, καθηγητής Νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Universita Degli di Roma “Tor Vergata”, επισήμανε πως η σημαντικότερη γραμματολογική τεκμηρίωση για την ύπαρξη του εθίμου της Γκιόστρας στα Επτάνησα είναι η αναφορά στην «Ευγένα» του Θ. Μοντσελέζε (Βενετία 1646) και πως η ατμόσφαιρα που παρουσιάζεται στο έργο αυτό δεν διαφέρει από εκείνες που χαρακτιρίζει τις άλλες, εκτενέστερα τεκμηριωμένες, περιγραφές του ιπποτικού θεσμού στις βενετοκρατούμενες χώρες της Μεσογείου και ιδιαιτέρως στην κρητική λογοτεχνία. Επίσης αναφέρθηκε στις χρονογραφικές πληροφορίες που διαθέτουμε για την Επτανησιακή Γκιόστρα.
Ο Roberto Rodriguez Milan, καθηγητής Ιστορίας και πολιτισμού στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, έθεσε την Γκιόστρα του Ιονίου σαν σημείο εκκίνησης και την παρουσίασε σαν μια ιδιαίτερη εκδοχή ενός πολιτισμικού φαινομένου, που κατά τον Μεσαίωνα και τη νεότερη εποχή, είναι κοινό σε διάφορες κοινωνίες, που συγκλίνουν και έρχονται σε επαφή μεταξύ τους στον μεσογειακό χώρο.
Ο Διονύσης Φλεμοτόμος, λογοτέχνης και Πρόεδρος της Εταιρείας “Giostra di Zante”, ξεκινώντας από τις Γκιόστρες, που επιβάλει η Βενετία στην κτήση της κατά τον εορτασμό του Αγίου Μάρκου, κατέληξε σε μια παρόμοια ιπποτική αναμέτρηση, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1823 στην καλοκαιρινή γιορτή του Αγίου Διονυσίου, αναφερόμενος και σε άλλες γκιόστρες ζακυνθινών πανηγυριών, αποδεικνύοντας την ανεξαρτητοποίηση και τον απογαλακτισμό της Γκιόστρας της Ζακύνθου, από αυτήν της Μητρόπολης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα νέα στοιχεία που παρουσίασε για μια Γκιόστρα στο χωριό Γαϊτάνι, η οποία αναφέρεται σε κείμενο του Πορτογάλου περιηγητή Paolo Texeira και έγινε στις 28 Μαΐου του 1605.
Η Φανή Καζαντζή, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συγκριτικής Φιλολογίας του ΑΠΘ, αναφέρθηκε στο πώς η ζακυνθινή Γκιόστρα πέρασε στο βίωμα και την λογοτεχνία. Για την εισήγησή της αυτή χρησικοποίησε δύο κείμενα του Ανδρέα Αβούρη, από τα οποία το ένα παρουσιάζει την γνωστή Γκιόστρα του δαχτυλιδιού στην Πλατεία Ρούγα και το άλλο την λαϊκή εξέλιξή της στον Αι Γιώργη του Πετρούτσου.
Η Αδαμαντία Σκαμάγκα, απόφοιτη ΜΜΕ Παντείου Πανεπιστημίου και τελειόφοιτη Μεταπτυχιακού προγράμματος Ελληνορωμαϊκές – Ελληνοϊταλικές Σπουδές, ανέπτυξε το πώς ενσωματώθηκε η περίφημη Γκιόστρα του Ερωτόκριτου στο λαϊκό θέατρο της Ζακύνθου. Παραλληλίζοντας τα δύο κείμενα έδειξε το πώς το κρητικό περνά στο ζακυνθινό και πώς αφομοιώθηκε ένα αριστούργημα της νεοελληνικής γραμματολογίας στα δεδομένα της Επτανήσου.
Η Πηνελόπη Αβούρη, Θεατρολόγος, ΜΔΕ στο αρχαίο ελληνικό θέατρο, παρουσίασε μια «Ομιλία» από το χωριό Κοιλιωμένο, των Σ. Μαρούδα και Σ. Βυθούλκα, με τίτλο «Ο αγών του Έρωτος». Σ’ αυτήν επιχειρείται μια μεταφορά ενός διαμαντιού της δημοτικής γλώσσας, του «Ερωτόκριτου», στην καθαρεύουσα, την εποχή της Μεταξικής δικτατορίας. Κύριο χαρακτηριστικό της μεταγλώττισης η προσθήκη στοιχείων από την Ομιλία «Κρίνος και Ανθία» και συγκεκριμένα η σκηνή του δικαστηρίου.
Η Άννα Θέμου, επίκουρη καθηγήτρια ιταλικής λογοτεχνίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών έδωσε την ερωτική διάσταση της Γκιόστρας, όπως αυτή προκύπτει σε λογοτεχνικά κείμενα της ιταλικής Αναγέννησης. Με την ανακοίνωσή της αυτή, μια και η Ιταλία επηρεάζει, την εποχή εκείνη, έντονα τα νησιά του Ιονίου, έδωσε και την θέση της γυναίκας στην τοπική Γκιόστρα, η οποία ήταν αφορμή να φύγουν οι τζελουτζίες και να βγουν οι νεαρές κοπέλες στα μαλκόνια.
Η Αγγελική Γιαννούλη, Dr Θεατρολογίας, μίλησε για την Γκιόστρα, όπως παρουσιάζεται στην νουβέλα του Ανδρ. Αβούρη, «Ο Αλαμάνος», θυμίζοντας την φρικιαστική αυτή ιστορία και παίρνοντας αφορμή για να μας δώσει ιστορικά στοιχεία για την διεξαγωγή του αγωνίσματος την εποχή εκείνη. Αναφέρθηκε και σε άλλα κείμενα, σύγχρονα ή νεότερα, όπου ασχολούνται με το θέμα και εκμεταλλευόμενη την ντόπια λογοτεχνική δημιουργία, έδωσε την εικόνα της θεατροποιημένης Γκιόστρας της Πλατείας Ρούγας.
Ο Θεοδόσης Πυλαρινός, καθηγητής του Ιόνιου Πανεπιστήμιου, συγκέντρωσε όλες σχεδόν τις μαρτυρίες για τις ιππικές αναμετρήσεις, οι οποίες υπάρχουν σε λογοτεχνικά και φιλολογικά κείμενα και από τις αρχαιότερες αναφορές των Ερμ. Λούντζη και Σπ. Δε – Βιάζη κατέληξε στους σημερινούς δημιουργούς, Σέρρα, Φλεμοτόμο, Καποδίστρια, αποδεικνύοντας το πώς ένα γεγονός μεγάλο, σαν την Γκιόστρα, στάθηκε και στέκεται πηγή έμπνευσης των διάφορων δημιουργών. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ερωτική και συμβολική χρησιμοποίηση της Γκιόστρας από τους σύγχρονους ποιητές της Ζακύνθου.
Τέλος, ο Σπύρος Ξένος, Κοινωνιολόγος, ασχολήθηκε με την αναβίωση των ιστορικών δρώμενων στην εποχή μας, ισχυριζόμενος πως η σημερινή Γκιόστρα της Ζακύνθου δεν είναι αναβίωση, αλλά η σύγχρονη εκδοχή του αγωνίσματος και η προσαρμογή του στα τωρινά δεδομένα.
Αξιοσημείωτο είναι πως το συνέδριο αυτό κατόρθωσε να φέρει σε επαφή με την τοπική κοινωνία και τον πολιτισμό του νησιού μας ένα μεγάλο μέρος φοιτητών του ΤΕΙ, το οποίο παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εργασίες όλων των ημερών.
