ΚΕΡΚΥΡΑ : ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ.....

Δέσμη προτάσεων για την τουριστική ανάπτυξη στα πλαίσια μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, παρουσίασε ο βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Σαμοΐλης σε ημερίδα στην Κατερίνη.

Σε ημερίδα για τον τουρισμό που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Πιερίας στην Κατερίνη, συμμετείχε ο βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Σαμοΐλης. Ο Στέφανος Σαμοΐλης παρουσίασε τις θέσεις και προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την τουριστική ανάπτυξη με βάση την κοινωνική ανταποδοτικότητα, που να υπηρετεί τους στόχους της εθνικής οικονομίας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, στα πλαίσια μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.

Ο Στέφανος Σαμοΐλης επεσήμανε ότι...

... το τουριστικό μοντέλο που επικρατεί στη χώρα μας είναι προϊόν μιας στενής και «κλειστής» συνέργειας ανάμεσα σε επιτελικά στελέχη των κυβερνητικών γραφείων και μιας μικρής μερίδας του ελληνικού τουριστικού κεφαλαίου, πάντα, βεβαίως, υπό την υψηλή εποπτεία υπερεθνικών πολιτικών κύκλων και πολυεθνικών μονοπωλίων (tour operator, αεροπορικές εταιρείες, κτλ), και σε τεράστια απόσταση από την τοπική κοινωνία, την παραγωγική βάση, την εργασία, το περιβάλλον και την έρευνα.

Το τουριστικό αυτό μοντέλο, έχει εκμετρήσει το χρόνο του. Η συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου, ο κορεσμός των τουριστικών πόρων, η πτώση της ποιότητας κ.ά. καταμαρτυρούν το τέλος του «ήλιος και θάλασσα». Χρειάζεται ένα νέο εναλλακτικό τουριστικό  μοντέλο, που θα εντάσσεται μέσα σε ένα εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, θα σχεδιάζεται δημοκρατικά από δημόσιες πολιτικές, θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας (φυσικοί, περιβαλλοντικοί, πολιτισμικοί πόροι), θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και θα στηρίζει έμπρακτα την εργασία και τη μικρή επιχειρηματικότητα.

Το «success story» του τουρισμού, πάνω στο οποίο βασίζεται η κυβερνητική προπαγάνδα, είναι ένας μύθος. Κι αυτό, διότι:

                Οι αριθμοί «δε φέρνουν την ευτυχία»: οι 18 εκ. αφίξεις δε συνιστούν κατ’ ανάγκη διανυκτερεύσεις, τα 10,5 δις εισπράξεων είναι χαμηλά συγκριτικά με τον αριθμό αφίξεων (ίδιες εισπράξεις με το 2000, όταν είχαμε 12 εκ αφίξεις), η μέση κατά κεφαλή τουριστική δαπάνη έχει μειωθεί επί Μνημονίου (από 700 στα 650 ευρώ) και το ελληνικό προϊόν είναι λιγότερο ανταγωνιστικό σε σχέση με τις γειτονικές χώρες.

                Υπάρχει σοβαρό ζήτημα διανομής του εισερχόμενου τουριστικού εισοδήματος: από τη μία, οι μισθοί και οι θέσεις εργασίας έχουν μειωθεί, τα επιδόματα έχουν περικοπεί, ενώ οι πραγματικές θέσεις εργασίας αναπληρώνονται με τη θεσμοθέτηση της «μαύρης εργασίας» (βλ. προγράμματα voucher, πρακτική άσκηση, μαθητεία, κτλ.). Από την άλλη, οι μικρές επιχειρήσεις κλείνουν η μία πίσω από την άλλη, πέφτοντας θύματα των τάσεων συγκέντρωσης του κεφαλαίου, μη μπορώντας να αντέξουν τον ανταγωνισμό με τα μεγάλα ξενοδοχεία, τους εκβιασμούς των tour operator, την εξυπηρέτηση των δανείων και την έμμεση και άμεση φορολόγηση.

               Ο εσωτερικός τουρισμός έχει καταρρεύσει: η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, η ανεργία, η δραστική μείωση του λαϊκού εισοδήματος και η παράλυση των δομών που υλοποιούσαν τα προγράμματα «Κοινωνικού Τουρισμού» έχουν συρρικνώσει την εσωτερική ζήτηση, η οποία εν τέλει στήριζε διαχρονικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ως αντίβαρο στο all inclusive.

               Το υπουργείο Τουρισμού λειτουργεί με αυξημένα επιτελικά καθήκοντα, με μόνο στόχο την εξυπηρέτηση μεγάλων συμφερόντων: αντί να σχεδιάσει στρατηγικά την τουριστική πολιτική και να κάνει τις κρατικές δομές περισσότερο λειτουργικές (βλ. ΕΟΤ, ΟΤΕΚ), εκχωρεί δημόσιες πολιτικές (εκπαίδευση, έρευνα, αδειοδότηση επιχειρήσεων, τόνωση της απασχόλησης, προβολή, μεταφορές) σε ιδιώτες (βλ. ΙΝΣΕΤΕ, voucher, «Διττή Εκπαίδευση», Marketing Greece, κτλ.) και αναδεικνύει τον ΣΕΤΕ σε κοινωνικό εταίρο.

                Υπάρχει παντελής έλλειψη σταθερού πλαισίου Εθνικού Χωροταξικού Σχεδιασμού, καθώς και χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε υποκείμενα επίπεδα: ο νόμος 4179 του καλοκαιριού, το νέο Εθνικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό και το νέο νομοσχέδιο για τον τουρισμό εντάσσονται σε μια ενιαία λογική, ανοίγουν θεσμικό χώρο για νέες πολεοδομικές αυθαιρεσίες, καταπατήσεις, υποβάθμιση των τουριστικών προορισμών και υπερσυγκέντρωση ογκωδέστατων τουριστικών κατασκευών σε συγκεκριμένες και ήδη κορεσμένες περιβαλλοντικά περιοχές.

                  Το κράτος δεν έχει στα χέρια του αναπτυξιακά εργαλεία: το «μεγάλο ξεπούλημα» αεροδρομίων, λιμανιών, μαρινών, αιγιαλών, ιαματικών πηγών, η έλλειψη εθνικού αερομεταφορέα, η κυριαρχία των ιδιωτών στις οδικές, θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές – όλα καθιστούν άοπλο το κράτος στην άσκηση δημόσιας τουριστικής πολιτικής.

                 Τέλος, η ελληνική οικονομία μοιάζει να «τουριστικοποιείται»: οι όποιες θετικές επιδράσεις του τουρισμού εξαρτώνται άμεσα με το επίπεδο ανάπτυξης του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα. Με άλλα λόγια, όσο η ελληνική οικονομία παραμένει προσανατολισμένη στην αύξηση ορισμένων μεγεθών του εισερχόμενου τουρισμού και κατά προτεραιότητα στην κάλυψη της τουριστικής ζήτησης, η εγχώρια παραγωγή είτε θα μαραζώνει λόγω της τουριστικής «μονοκαλλιέργειας» σε πολλές περιοχές είτε θα παραμένει δέσμια του - εξαιρετικά ασταθούς και ευαίσθητου σε εξωγενείς παράγοντες – τομέα του τουρισμού.

Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται τον ελληνικό τουρισμό με άλλο πρόσημο, με άλλη στρατηγική και με άλλες πολιτικές. Ο ρόλος μιας κυβέρνησης της Αριστεράς στον τουρισμό, αποτελεί συνέχεια του ρόλου της στην αγροτική παραγωγή, στη μεταποίηση και σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Η τουριστική πολιτική αποτελεί προέκταση της εθνικής πολιτικής. Ο τουρισμός πρέπει να υπηρετεί τους πολιτικούς στόχους της εθνικής οικονομίας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης και όχι το ανάποδο.

Η θεσμική οργάνωση και λειτουργία της κοινωνίας, για μια κυβέρνηση της Αριστεράς, υπαγορεύει να οραματιζόμαστε έναν τουρισμό που:

               Θα λειτουργεί ως μοχλός τόνωσης της πραγματικής οικονομίας και αύξησης των πραγματικών θέσεων εργασίας. Ο ελληνικός τουρισμός πρέπει να επενδύσει σε ένα καλά καταρτισμένο και καλά αμειβόμενο ανθρώπινο δυναμικό, τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

                 Θα εναρμονίζει την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη με την κεντρική στρατηγική.

                Θα αποτιμά τις δυνατότητες των τουριστικών προορισμών, θα προστατεύει το περιβάλλον, με βάση τη φέρουσα ικανότητα αυτών και ενός χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

                Θα αναδεικνύει την πληθώρα και τη σπουδαιότητα των τουριστικών πόρων (φυσικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών, πολιτισμικών).

                Θα εμπλουτίσει τον μαζικό τουρισμό (η Ελλάδα δε μπορεί να μην είναι χώρα υποδοχής μαζικού τουρισμού), με εναλλακτικές μορφές τουρισμού ήπιας ανάπτυξης, με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την αναδιανομή του εισερχόμενου εισοδήματος και την αποσυμφόρηση της τουριστικής δραστηριότητας από τα στενά όρια του all inclusive.

                 Θα βάλει τέλος στη χαώδη πολυνομία, που έχει σκόπιμα δημιουργηθεί από τις κυβερνητικές παρεμβάσεις δεκαετιών.

                 Θα στηρίζεται στην ενεργό συμμετοχή όλης της κοινωνίας και στην ανάπτυξη τουριστικής συνείδησης και κουλτούραςσυνεργασίας μεταξύ των κρατικών δομών και της κοινωνίας.

Με βάση τα παραπάνω, η δέσμη προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ για την τουριστική ανάπτυξη περιλαμβάνει, ενδεικτικά, τους παρακάτω άξονες-στόχους:

                 Κατάρτιση ενός νέου Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου, μέρος του οποίου θα είναι το χωροταξικό για τον τουρισμό, με επανακαθορισμό των χρήσεων γης και επαναχαρακτηρισμό των κορεσμένων τουριστικά περιοχών.

                Εξάλειψη των φαινομένων της αδήλωτης, μαύρης εργασίας και των πολιτικών ελαστικοποίησης της εργασίας. Τέρμα στα voucher, τέρμα στην κατάχρηση του θεσμού της πρακτικής άσκησης ως αντλία φτηνού εργατικού δυναμικού και εκμετάλλευσης μεταναστών. Προτείνεται η αδειοδότηση των καταλυμάτων να συνοδεύεται από ελάχιστη σύνθεση προσωπικού ανά κατηγορία καταλύματος (αστέρια ή κλειδιά) και οργανόγραμμα.

                 Άρση των αλληλοεπικαλύψεων και αναβάθμιση των οργανωτικών δομών και αρμοδιοτήτων της διοίκησης του τουρισμού. Προστασία των θέσεων εργασίας σε υπουργείο Τουρισμού και ΕΟΤ.

                 Ίδρυση Τουριστικού Επιμελητηρίου, στο οποίο θα ενταχθούν υποχρεωτικά οι κύρια σχετιζόμενες με τον τουρισμό δραστηριότητες, με υποχρεωτική και ισότιμη συμμετοχή των τουριστικών επιχειρήσεων και εθελοντική συμμετοχή των συναφών με τον τουρισμό επιχειρήσεων.

                 Δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας ή μετασχηματισμός μιας υπάρχουσας, που θα στηρίζει προγράμματα ανάπτυξης στη σφαίρα του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα, μέσα στα πλαίσια της οποίας (π.χ. με τη μορφή holding), θα μπορούσε μια μονάδα (π.χ. διεύθυνση) ή θυγατρική να εξειδικεύεται στη χρηματοδότηση της τουριστικής ανάπτυξης, με συμμετοχή εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών φορέων του τουρισμού και των εργαζόμενων.

               Ενίσχυση της δημόσιας μεταλυκειακής τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης υπό το υπουργείο Παιδείας, με το υπουργείο Τουρισμού να χαράσσει στρατηγικές γραμμές και αποτελεσματική διασύνδεση της με την αύξηση της απασχόλησης, με τη δημιουργία μητρώου επιχειρήσεων και μητρώου εργαζόμενων – αποφοίτων παραγωγικών σχολών του τουρισμού.

               Ενίσχυση και διεύρυνση των προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού.

üπροβολής της χώρας ως τουριστικού προορισμού, στη βάση μετρήσιμων ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών επίτευξης αποτελεσμάτων. Ενίσχυση των κρατικών δομών τουριστικής επικοινωνιακής στρατηγικής.

                Κρατική ενθάρρυνση, στήριξη και θέσπιση σταθερών μηχανισμών κινήτρων για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των λειτουργικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

                Ίδρυση ενός σύγχρονου Εθνικού Αερομεταφορέα, τουλάχιστον σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, ικανού να λειτουργεί αυτόνομα και ανταγωνιστικά στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον με κύριους στόχους: την απάλειψη εναρμονισμένων πρακτικών στο χώρο της επιβατικής αεροναυτιλίας, τη δημιουργία αεροπορικών συνδέσεων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό και την ουσιαστική στήριξη της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής.

                 Αναθεώρηση ή ακόμα και ακύρωση των επαίσχυντων συμβάσεων παραχώρησης δημόσιας ακίνητης περιουσίας και αναπτυξιακών εργαλείων στρατηγικής σημασίας (αεροδρόμιο “Ελ. Βενιζέλος”, δημόσια τουριστική περιουσία, περιφερειακά λιμάνια και αεροδρόμιο).

               Ενίσχυση συνεργατικών-συνεταιριστικών επιχειρηματικών σχημάτων με στόχο την προστασία, ανάδειξη, ανάπτυξη και κοινωνική διαχείριση των φυσικών και πολιτισμικών πόρων των προορισμών.

                Αναμόρφωση και κωδικοποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ενδεικτικά, αναφέρονται ο θαλάσσιος, ο πολιτιστικός, ο τουρισμός υπαίθρου, ο γαστρονομικός, ο αθλητικός τουρισμός, ο ιατρικός και ο ιαματικός.

                 Περαιτέρω μείωση του Φ.Π.Α. στην εστίαση.

               Ανάπτυξη και αξιοποίηση ειδικών ερευνητικών εργαλείων και μηχανισμών για την αξιόπιστη καταγραφή των μεγεθών και των τάσεων της εγχώριας και διεθνούς τουριστικής αγοράς. Ας μάθουμε επιτέλους τι έχει γίνει με το Δορυφόρο Λογαριασμό Τουρισμού.

Με δεδομένους τους μοναδικούς στον κόσμο τουριστικούς πόρους της Ελλάδας, αυτό που αποτελεί την καλύτερη διαφήμιση για τον ελληνικό τουρισμό, ώστε «όποιος έρθει να ξανάρθει», δεν είναι οι «τουριστικοί παράδεισοι εν μέσω «καμένης γης», αλλά οι αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης του γηγενούς πληθυσμού.